اثر حشره کشی اسانس و عصاره ی زنیان carum copticum c.b. clarke روی شپشه ی برنج sitophilus oryzae l. (col.: curculionidae)

در سال­های اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به­عنوان جای­گزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق اثر حشره کشی اسانس و عصاره ی گیاه زنیانروی حشرات کامل شپشه ی برنج در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر و به روش تقطیر با آب استخراج شد و نیز عصاره ی متانولی این گیاه تهیه گردید. این تحقیق در قالب آزمایش طرح  بلوک های کامل تصادفی و در شش غلظت و سه تکرار برای اسانس (سمیت تنفسی) و پنج غلظت و سه تکرار برای عصاره (سمیت تماسی)، همراه با تیمار شاهد برای هر دو در شرایط دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±65 درصد و تاریکی انجام شد. مقادیر lc50 توسط نرم افزار spss.21.0 محاسبه شد. برای اسانس زنیان lc50بعد از 48 ساعت 40/0±35/187 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای عصاره بعد از هفت روز ppm 08/0±07/24 روی حشرات بالغ شپشه ی برنج محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس و عصاره و نیز با گذشت زمان در هر دو مورد، درصد تلفات افزایش یافت. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس و عصاره ی زنیان منبع بیولژیکی مؤثری هستند که می توانند برای حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه ی برنج به­کار برده شوند. البته برای کاربردی سازی این ترکیبات، لازم است مطالعات بیشتری صورت بگیرد.